زمان مطالعه: < 1 دقیقه

زمان مطالعه: 2 دقیقه در کتب لغت، دو معنا براى «أَجَل» دیده مى شود: یکى «پایان وقت» و دیگرى «مدّت زمان یک چیز». خلیل در کتاب العین در معناى اَجَل مى گوید: الأَجَلُ: غایَةُ الوَقتِ فِى المَوتِ وَ مَحَلُّ الدَّیْنِ وَ نَحوُهُ.(1) اجل به معناى پایان زندگى، و سررسید وام و امثال آن است. فیروزآبادى در القاموس آورده است: الأَجَلُ – مُحَرَّکَةً -: غایَةُ

زمان مطالعه: < 1 دقیقه در این بخش، ما در صدد استقصاى کاربردهاى واژه ی «اَجَل» در قرآن و حدیث نیستیم. مسلّم است که این کلمه در نصوص (متون) اسلامى در معناى لغوى آن استعمال شده است؛ لیکن در قرآن غالبا در «سررسید وقت» به کار رفته و در احادیث اسلامى، استعمال آن در «حیات»(1) و «مرگ»(2) به عنوان سررسید عمر نیز شایع است. آنچه

زمان مطالعه: < 1 دقیقه از منظر قرآن و حدیث، در نظام آفرینش، همه چیزها داراى اَجل (سرانجام و فرجام) و عمر معیّن (مهلت و سرآمد) هستند و به تعبیر امام على علیه السلام: إنَّ لِکُلِّ شَى ءٍ مُدَّةً وَ أجَلاً.(1) هر چیزى، مدّتى و پایانى دارد. آسمان ها، زمین، آنچه میان زمین و آسمان است،(2) انسان ها،(3) جوامع انسانى(4) و حتّى فرشتگان،(5) اجل دارند.

زمان مطالعه: 2 دقیقه در آیه دوم سوره انعام، به دو نوع اَجَل، اشاره شده است: اَجَل مطلق و اَجَل مُسمّا: «هُوَ الَّذِى خَلَقَکُم مِّن طِینٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلاً وَأَجَلٌ مُّسَمًّى عِندَهُ.(1) او کسى است که شما را از گِل آفرید، آن گاه مدّتى را [براى شما عمر] مقرّر داشت، و اَجَل حتمى، نزد اوست». واژه «اَجَل» در لغت، به معناى سررسید وقت و

زمان مطالعه: < 1 دقیقه یکى دیگر از نکاتى که قرآن کریم در باره اجل مطرح کرده است، این است که قانونِ اجل و حیات و مرگ، اختصاص به افراد انسان ها ندارد؛ بلکه اقوام و جوامع و امّت ها را نیز در بر مى گیرد: «وَلِکُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمْ لَا یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا یَسْتَقْدِمُونَ.(1) هر امّتى اَجَلى دارد. پس چون اجلشان فرا