اشکال دوم، این است که در برخى از گزارش هاى حدیث در باره «خلفاى دوازده گانه»، این عبارت آمده است: کُلُّهُم تَجتَمِعُ عَلَیهِ الاُمَّةُ.(1)
همه آنها، مورد اتّفاق امّت اند.
بدیهى است که هیچ یک از امامان شیعه مورد اتّفاق امّت نبوده اند. بنا بر این، چگونه مى توان حدیث یاد شده را بر آنان منطبق دانست؟
پاسخ، این است که:
اوّلاً بیشتر احادیثى که «خلفاى دوازده گانه» را گزارش کرده اند، فاقد تعبیر یاد شده اند و گزارشى که به اتّفاق امّت بر آنها اشاره کرده، از اعتبار لازم برخوردار نیست.
ثانیاً بر فرض که سند گزارش یاد شده، صحیح هم باشد، مدلول ظاهرى آن را نمى توان به پیامبر صلى الله علیه و آله نسبت داد؛ زیرا واقعیت ندارد، چون اکثر قریب به اتّفاق زمامداران پس از پیامبر صلى الله علیه و آله مورد اتّفاق امّت نبوده اند. بنا بر این، براى تصحیح نسبت این گزارش به پیامبر صلى الله علیه و آله باید گفت که مقصود از آن، خبر دادن از آینده نیست؛ بلکه توصیه امّت به اتّفاق بر پیروى از آنهاست که در این صورت بر مذهب امامیه اثنا عشریه منطبق خواهد شد.
1) سنن أبى داوود: ج 4 ص 106 ح 4279.
