تعریف اسلام

امّا معناى اسلام، عبارت است از: اقرار به هر طاعتى که حکمِ ظاهر است و به جا آوردن آن. پس هر گاه شخصى به هر طاعتى در ظاهر اقرار کند- اگر چه در دل، بدان معتقد نباشد-، سزاوار نام و معناى اسلام است و بایسته ی دوستىِ ظاهرى است. [پذیرفتنِ] گواهى او جایز است، ارث مى برد و هر حق و وظیفه اى را که مسلمانان دارند، او نیز دارد. این است وصف [و معناى] اسلام.

فرق میان مسلمان و مؤمن، این است که مسلمان ایمان دارد که باید از آنچه در ظاهر بدان اعتراف دارد، در باطن نیز فرمان بردار باشد. پس هر گاه در ظاهر چنین باشد، مسلمان است و هر گاه در ظاهر و باطن، از سر خضوع و به قصد تقرّب [به خدا] و آگاهانه فرمان بردار باشد، مؤمن است. بنا بر این، ممکن است بنده فقط مسلمان باشد [و مؤمن نباشد]؛ امّا اگر مؤمن باشد، حتما مسلمان نیز هست.