خمس

قرآن

«بدانید که هر چیزى را به غنیمت گرفتید، یک پنجم آن براى خدا و براى پیامبر و براى خویشاوندان [او] و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان است».

حدیث

924. تفسیر الطبرى ـ به نقل از ابن دیلمى ـ :

على بن الحسین (زین العابدین) علیه السلام به مردى از اهل شام فرمود: «آیا در سوره انفال نخوانده اى که: «بدانید که هر چیزى را به غنیمت گرفتید، یک پنجم آن براى خدا و براى پیامبر و براى خویشاوندان [او] و یتیمان و بینوایان و در راهْ ماندگان است؟» «.

گفت: چرا. آیا شما همانان هستید؟

فرمود: «آرى».

925. تفسیر الطبرى ـ به نقل از مِنهال بن عمرو ـ :

از عبد اللّه بن محمّد بن على و على بن الحسین علیه السلام در باره خمس پرسیدم. فرمود: «آن، متعلق به ماست».

به على گفتم: [امّا] خداوند مى فرماید: «و براى یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان».

گفت: «مقصود، یتیمان و بینوایانِ ماست». 926. امام باقر علیه السلام ـ در باره آیه: (وبدانید که هر چیزى را به غنیمت گرفتید، یک پنجم آن براى خدا و براى پیامبر و… » ـ:

مقصود، خویشاوندان پیامبر خداست. خمس، از آنِ خدا و پیامبر و ماست.

927. امام کاظم علیه السلام:

خداوند، در حقیقت، این خمس را مختصّ آنان (اهل بیت علیهم السلام) قرار داد و نه براى بینوایان و در راه ماندگان سایر مردم، و این براى آنها به جاى صدقات مردم است [که بر سادات حرام گردیده] و براى آن است که خداوند، خواسته است ایشان را به سبب خویشاوندى شان با پیامبر خدا صلى الله علیه و آله از چرک هاى [اموال] مردم [یعنى: صدقات و زکات] پاک گرداند و بدین وسیله کرامتشان بخشد. از این رو، مال مخصوصى را از جانب خود براى آنان مقرّر داشت تا به واسطه آن، بى نیاز شوند و در معرض خوارى و درویشى قرار نگیرند.