حُسن معاشرت

794. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

با آن کس که هم نشین توست، نیکو هم نشینى کن تا مسلمان باشى.

795. امام على علیه السلام ـ در سفارش به فرزندان خود، هنگام احتضار ـ :

فرزندان من! با مردم چنان معاشرت کنید که هر گاه غایب شدید، مشتاق دیدار شما باشند و هر گاه از دست رفتید، بر شما بگریند.

796. امام على علیه السلام:

جان و مالت را به برادرت، دادگرى و انصافت را به دشمنت و خوش رویى و احسانت را به عموم مردم، نثار کن.

797. امام على علیه السلام:

خیرخواهى [و اخلاصِ] خود را به دوستت، یارى ات را به آشنایانت و خوش رویى ات را به همه مردم ارزانى دار.

798. امام صادق علیه السلام:

با منافق، به زبانت سازگارى کن و دوستى ات را براى مؤمن، خالص گردان و اگر یهودى اى با تو هم نشین شد، با او نیکو هم نشینى کن.

799. دعائم الإسلام:

در باره امام جعفر صادق ـ که درودهاى خدا بر او باد ـ براى ما روایت شده که تعدادى از شیعیان کوفه… خدمت ایشان رسیدند. وقتى زمان خداحافظى فرا رسید، کسانى از میان آنان گفتند: اى پسر پیامبر خدا! به ما سفارشى کن.

فرمود: «شما را سفارش مى کنم به پروا داشتن از خدا و به کار بستن فرمان او و دورى از نافرمانى اش و باز گرداندن امانت به کسى که به شما امانتى سپرده است و حُسن معاشرت با کسى که با او هم نشینى مى کنید و این که براى ما دعوتگرانى خاموش باشید».

گفتند: اى پسر پیامبر خدا! چگونه با خاموشى به سوى شما دعوت کنیم؟

فرمود: «این که به طاعت خدا ـ که شما را بِدان فرمان داده ایم ـ عمل کنید و از ارتکاب حرام هاى خدا ـ که شما را از آن باز داشته ایم ـ باز ایستید و با مردم به راستى و دادگرى رفتار کنید و امانت را ادا کنید و به خوبى ها فرا خوانید و از زشتى ها باز دارید و مردم، جز خوبى چیزى از شما نبینند؛ زیرا هر گاه این صفات را در شما بیابند، مى گویند: اینان فلانى ها هستند. خدا رحمت کند فلان را! چه نیکو، یاران خود را تربیت کرده است! و به ارزش آنچه ما داریم، پى مى برند و در نتیجه به سوى ما مى شتابند.

گواهى مى دهم که شنیدم پدرم محمّد بن على ـ که رضوان و رحمت و برکات خداوند بر او باد ـ مى فرمود: در گذشته دوستان و شیعیان ما، بهترین افراد جامعه خود بودند. اگر در میان تیره اى، پیش نمازِ مسجدى بود، از آنها بود. اگر در قبیله اى مؤذّنى بود، از آنان بود. اگر کسى بود که به او ودیعه اى مى سپرد، از آنان بود. اگر امانتدارى بود، از آنان بود. اگر عالِمى بود که مردم، در مسائل دینى و مصلحت امورِ خود به او مراجعه مى کردند، از آنان بود. پس شما نیز چنین باشید. ما را محبوب مردم گردانید و ما را نزد آنان منفور نگردانید «.

800. امام عسکرى علیه السلام ـ به شیعیان خود ـ :

شما را سفارش مى کنم به پروا داشتن از خدا و پارسایى در دینتان و کوشش براى خدا و راستگویى و اداى امانت به کسى که امانتى به شما سپرده است، نیکوکار باشد یا تبهکار، و سجده طولانى و نیکو همسایه دارى؛ زیرا محمّد صلى الله علیه و آله براى این امور آمده است.

در میان عشیره هایشان نماز بخوانید، در تشییع جنازه هایشان شرکت ورزید، از بیمارانشان عیادت کنید و حقوق آنان را بگزارید؛ زیرا هر گاه فردى از شما در دینَش پارسا و در گفتارش راستگو باشد و امانت را ادا کند و با مردم خوش خویى کند، گفته مى شود: «این، شیعه است» و این، مرا شاد مى سازد.

از خدا پروا کنید و مایه آراستگى ما باشید، نه مایه ننگ [و زشتى]. هر گونه دوستى را براى ما جلب کنید و هر گونه زشتى را از ما دور سازید؛ زیرا هر خوبى که در حقّ ما گفته شود، ما اهل آن هستیم و هر بدى که در باره ما گفته آید، نه چنانیم. ما را در کتاب خدا حقّى است و با پیامبر خدا خویشاوندیم وخداوند، ما را پاک شمرده است و جز ما، هر کس چنین ادّعایى کند، دروغگوست.

خدا و مرگ را فراوان یاد کنید و بسیار قرآن بخوانید و فراوان بر پیامبر صلى الله علیه و آله صلوات بفرستید؛ زیرا صلوات بر پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ده ثواب دارد.

آنچه را به شما سفارش کردم، پاس دارید. شما را به خدا مى سپارم و بدرودتان مى گویم.