پس از بعثت پیامبر اسلام، روی آوری جوانان به آیین محمد صلی الله علیه و آله و سلم دوچندان بود. آنان با الهام از فطرت پاک خویش، پیشهنگ پیروان اسلام گردیده، با شور و نشاط گرداگرد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم جای گرفتند، و با حضور سبز و چشمگیر خود، قلب پیام آور وحی را شادمان ساختند، حضوری که در کلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم، این گونه وصف شده است:
«ان الله بعثنی بشیرا و نذیرا، فحالفنی الشبان خالفنی الشیوخ».
خداوند مرا به پیامبری برانگیخت، پس جوانان با من پیمان بستند و یاریم کردند و بزرگسالان به
مخالفتم برخاستند.(1) روحیه ایثار و جانفشانی جوانان مهاجر و انصار، دین اسلام را از گزند خطرات و تهدیدهای دشمنان مصون می داشت، این حافظان راستین، راست قامت و استوار، حریم دین را پاس داشتند و از فرمانبری و یاری پیامبر کوتاهی نمی کردند.
علی بن ابی طالب علیه السلام سرآمد جوانان مسلمان بود که مانندی نداشت و نقش نخست را در دفاع از اسلام انجام داد و در تمام صحنه ها بی ادعا اما از سر اخلاص پیشگام بود، همو می گوید:
«هنگامی که همه سستی ورزیدند، به کار پرداختم، و آنگاه که همه نهان شدند، خود را آشکار ساختم، و چون همه در گفتار درماندند، به گشادگی سخن گفتم. و گاهی که همه ایستادند، به نور خدا در راه تاختم. آوایم فروتن از همگان، و رتبتم برتر ازین و آن. در راه فضیلت عنان گشاده راندم، و مرکب مسابقت را از همه پیشتر جهاندم. همانند کوهی ایستاده بودم، که تندرش نتواند جنباند، و گردباد نتواندش لرزاند. نه کسی را بر من جای خرده ای بود و نه گوینده ای را مجال طعنه ای».(2)
کوهم و هستی من، بنیاد اوست
ور شوم چون کاه یادم یاد اوست
جز به باد او نجبند میل من
نیست جز عشق احد سر خیل من(3)
از جوانان دیگری چون جعفر بن ابی طالب، زید بن حارثه، مصعب بن عمیر، عبدالله بن مسعود و جابر بن عبدالله نیز می توان یاد کرد که در کنار دهها جوان دیگر انجمن مؤمنان جوان را شکل داده، در رکاب پیامبر جنگیدند و با تصدی مدیریت های مختلف سیاسی، نظامی، قضائی و مذهبی کارآمدی و شایستگی خویش را نشان دادند، وصف حضور زیبای ایشان در این سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم هویداست: «به وسیله جوانان یاری شدم.»
در عهد ائمه اطهار علیهم السلام نیز حضور نسل نو، جلوه های درخشانی به یادگار گذارد، از آن میان:
– علی علیه السلام با مجاهدت سرداران رشید و جوانش، حماسه های بزرگ دوران حکومت را آفرید.
– حادثه کربلا از نمادهای ماندگار حضور فعال و ایثارگرایانه جوانان شیعه است.
… و اما نقش جوان در حوادث و تحولات عصر ظهور حضرت حجت علیه السلام چگونه خواهد بود.
انزوا، خمودگی و انحطاط!
و یا حضوری پرنشاط، و آکنده از امید.
امید به آینده ای زیبا! در سایه سپهر سعادت،
حضرت مهدی علیه السلام و حکومت عدالت گستر او.
1) ر.ک: جوان، محمدتقی فلسفی، ج 2، 248.
2) نهج البلاغه، خطبه 37، ص 38.
3) مثنوی معنوی، مولوی، دفتر اول.
