570. امام على علیه السلام:
شیعیان ما در راه دوستى ما، به یکدیگر بخشش مى کنند و در پرتو محبّت ما، یکدیگر را دوست مى دارند و براى زنده نگاه داشتن یاد ما، به دیدار یکدیگر مى شتابند. آنها کسانى هستند که هر گاه خشمگین مى شوند، ستم روا نمى دارند و هر گاه خشنود شوند، زیاده روى نمى کنند. براى همسایگان خود، مایه برکت اند و با هر که آمیزش یابند، راه آشتى در پیش مى گیرند.
571. امام على علیه السلام:
شیعیان ما خداشناس اند و به امر خداوند، عمل مى کنند. آنها اهل فضیلت اند وسخن به درستى مى گویند. خوراکشان اندک است و پوشاکشان میانه رَوى و رفتارشان به فروتنى است… . آنها را بیمار مى انگارى و مى پندارى که دیوانه اند، در حالى که چنین نیست و عظمت خدایشان آنها را به بیمارى افکنده و شدّت هیبت پروردگار، دل هاى آنها را بى پروا و عقل هایشان را پریشان کرده است و هر گاه از اینها فارغ آیند، با انجام اعمال نیکو، به درگاه الهى مى شتابند. آنها نه به [عملِ] کم، راضى اند و نه اعمال زیاد را فراوان مى شمارند.
572. الأمالى، طوسى ـ به نقل از نوف بن عبد اللّه بکالى ـ :
امام على علیه السلام به من فرمود: «اى نوف! ما از سرشتى پاک، آفریده شده ایم و شیعیان ما، از سرشت ما آفریده شده اند. پس هر گاه روز رستاخیز فرا رسد، آنها به ما مى پیوندند».
گفتم: اى امیر مؤمنان! شیعه خودت را براى من توصیف کن.
امام علیه السلام از این که من نام شیعه او را آوردم، گریست و سپس فرمود: «اى نوف! به خدا سوگند، شیعه من شکیبا و به خدا و دین، آگاه اند و به طاعت و امر او مشغول اند و در پرتو محبّت او، ره مى یابند. فرسودگان عبادت و ملازمان زهدند و به خاطر شب زنده دارى، چهره هایى نزار دارند. چشمانشان از گریه فرو رفته و لب هایشان از ذکر، به خشکى گراییده است. شکم هایشان از گرسنگى تو رفته و رنگ خدایى در چهره شان هویدا و پارسایى در سیماى آنها پیداست. چراغ هاى هر تاریکى و گُل هر قبیله و گروهى هستند. نه مسلمانان پیشین را مى ستایند و نه در پى پسینیان به راه مى افتند. شرّ آنها پنهان است و دل هاشان غمگین و دامنشان پاک و نیازهایشان اندک و جانشان از دست آنها در زحمت و مردم از آنها در آسایش اند. آنها با ذکاوت و خردمند و پاک و شریف اند و هنگام رهایى دادن دینشان بسیار زیرک اند. اگر در جایى حاضر شوند، شناخته نمى شوند و اگر حضور نداشته باشند، از غیبتشان پرسش نمى شود. اینها پاک ترین شیعیان من و ارجمندترین برادران من اند. آه که چه قدر مشتاقم آنها را ببینم!».
573. صفات الشیعة ـ به نقل از محمّد بن حنیفه ـ :
هنگامى که امیر مؤمنان علیه السلام پس از جنگ با اهل جمل به بصره آمد، احنف بن قیس، ایشان را دعوت کرد و خوراکى براى ایشان فراهم آورد. امام علیه السلام کسى را در پى احنف و اصحابش فرستاد . احنف، حاضر شد. امام علیه السلام به او فرمود: «اى احنف! اصحاب مرا هم فرا بخوان». پس جماعتى فروتن به مجلس آمدند که چونان مشک خشکیده بودند. احنف بن قیس گفت: اى امیر مؤمنان! این چه وضعیتى است که اینها دارند؟ آیا این وضع، از کمى خوراک است، یا هراس از جنگ؟
امام علیه السلام فرمود: «چنین نیست، اى احنف! خداوند سبحان، دوست دارد مردمى را که در دنیا عبادت او را چنان در پیش مى گیرند که گویى پیش از دیدن روز رستاخیز، آن را به غایت، نزدیک مى شمارند و خود را براى آن به سختى مى افکنند».
574. امام صادق علیه السلام:
شیعیان ما را در سه هنگام بیازمایید: هنگام نماز که چگونه آن را پاس مى دارند و در اسرار که چگونه آن را در نزد دشمنان ما پنهان مى دارند و در دارایى هاشان که چگونه برادرانشان را در آن سهیم مى کنند.
575. امام صادق علیه السلام:
شیعه جعفرى، کسى است که شکم و شهوت خویش را نگاه دارد و سختکوش باشد و براى آفریدگارش کار کند و پاداشِ او را امید بَرد و از کیفر او بهراسد. هر گاه چنین کسانى را دیدى، [بدان که] ایشان شیعیان جعفرى اند.
576. امام صادق علیه السلام:
شیعه ما، کسى است که آنچه را نیکو مى دارد، پیش مى اندازد و از آنچه زشت مى شمارد، دست نگه مى دارد و زیبایى را آشکار مى سازد و به امید رحمت نیکوى الهى، به انجام امر نیکو مى شتابد. چنین کسى با ماست و به سوى ماست، هر کجا که باشیم.
577. امام صادق علیه السلام:
شیعیان ما، اهل پاک دامنى و سختکوشى و وفادارى و امانتدارى و زهد و عبادت اند و در شب و روز، پنجاه و یک رکعت نماز مى گزارند و شب را به عبادت مى ایستند و روز را روزه مى گیرند و زکات مالشان را مى پردازند و به حجّ خانه خدا مى روند و از هر حرامى کناره مى گیرند.
578. امام صادق علیه السلام:
شیعیان ما با ویژگى هاى گوناگونى شناخته مى شوند: سخاوت، فداکارى در برابر برادران و گزاردن پنجاه رکعت نماز در شبانه روز.
579. امام صادق علیه السلام:
شیعیان سه گروه اند: آن که دوستدار ماست و به ما مِهر مى ورزد. چنین کسى از ماست؛ آن که با ما خود را مى آراید و ما موجب زیبایىِ کسى هستیم که خود را با ما بیاراید؛ و آن که با نام ما مال و مردم را مى ستاند و هر که با نام ما مال مردم بستاند، تهى دست مى گردد.
580. امام صادق علیه السلام:
مردم در باره ما، سه گروه شده اند: گروهى که به انتظار قائم ما دوستمان دارند تا از دنیاى ما بهره بگیرند. آنها سخن ما را مى گویند و حفظ مى کنند؛ ولى از کردار ما کوتاهى مى ورزند. خداوند، این گروه را به آتش در مى اندازد. گروهى که ما را دوست دارند و سخن ما را مى شنوند و از کردار ما کوتاهى نمى ورزند تا با نام ما اموال مردم را بستانند. خداوند، شکم آنان را از آتش مى آکنَد و گرسنگى و تشنگى بر ایشان حاکم مى کند. گروهى که ما را دوست دارند و سخن ما را حفظ مى کنند و فرمان ما مى برند و با رفتار ما مخالفت نمى ورزند. آنها از مایند و ما از ایشان هستیم.
581. تحف العقول:
مردى خدمت امام صادق علیه السلام رسید. امام به او فرمود: «از کدام طایفه اى؟». گفت: از دوستداران و علاقه مندان به شما هستم.
امام صادق علیه السلام به او فرمود: «هیچ بنده اى خدا را دوست نمى دارد، مگر این که خداوند، او را به ولایت خود در مى آورد و هر که خدا او را تحت ولایت خود در آورد، بهشت را برایش قطعى مى کند».
آن گاه به او فرمود: «تو از کدام دوستداران ما هستى؟».
آن مرد، خاموش ماند. سدیر پرسید: اى فرزند پیامبر خدا! دوستداران شما چند گروه هستند؟
امام علیه السلام فرمود: «آنها سه گروه اند: گروهى که ما را در ظاهر، دوست دارند و در خفا دوستمان ندارند و گروهى که ما را در خفا دوست دارند و در ظاهر، دوست ندارند و گروهى که هم در ظاهر و هم در خفا ما را دوست دارند. اینان، طبقه والا هستند… . گروه دوم، پایین ترین طبقه هستند که فقط در ظاهر، ما را دوست دارند و شیوه سلاطین را در پیش مى گیرند؛ یعنى زبانشان با ما و شمشیرهایشان بر ماست. گروه سوم، طبقه میانى هستند که ما را در پنهان دوست مى دارند و در آشکار دوستمان نمى دارند. به جان خودم سوگند، آنها که ما را در پنهان، دوست مى دارند و نه در ظاهر، همانهایى هستند که روزها روزه دار و شب ها به عبادت مى ایستند و رنگ خدایى را در رخسارشان مى بینى و اهل سازگارى و فرمان بردارى اند».
آن مرد گفت: من از آنهایى هستم که در ظاهر و خفا شما را دوست مى دارم.
امام صادق علیه السلام فرمود: «کسانى که ما را در ظاهر و باطن دوست دارند، نشانه هایى دارند که بِدان شناخته مى شوند».
آن مرد گفت: این نشانه ها کدام اند؟
امام علیه السلام فرمود: «صفاتى است که نخستین آنها، این است که توحید را چنان که باید، شناخته اند و علم توحید را استوار ساخته اند».
