پیامبر خدا در عصر نبوّتش و امام على علیه السلام در دوران خلافتش با همه ی توان کوشیدند که از بروز آفت خطرناک انحصارطلبى در میان دولت مردان نظام نوپاى اسلامى پیشگیرى کنند. پیامبر خدا تا آن جا مراقب آفت انحصار طلبى بود که از هر گونه رنگ و بوى این خصلت زشت نیز اجتناب مى کرد و اجازه نمى داد کسى حتّى ایشان را بر خود مقدّم بدارد. از این رو، هنگامى که بند کفش او در طواف، پاره مى شود و شخصى به احترام ایشان بند کفش خود را باز مى کند و به ایشان مى دهد، نمى پذیرد و مى فرماید:
هذِهِ أثَرَةٌ، وَ لا أقبَلُ أثَرَةً.(1)
این، نوعى امتیاز است و من امتیاز را نمى پذیرم.
اهل بیت پیامبر خدا نیز نه تنها از انحصارطلبى اجتناب مى کردند، بلکه حقوق خود را نیز ایثار مى نمودند. مطالعه ی سیره ی عملى آنان در هر دو زمینه، بویژه براى دولت مردان، بسیار آموزنده است.
امّا افسوس که زمامداران امّت اسلامى از آنان پیروى نکردند و همان گونه که پیامبر خدا پیشگویى کرده بود، گرفتار آفت استئثار شدند و بدین سان بر اسلام و اسلامیان گذشت آنچه گذشت!
1) ر. ک: ص 226 ح 11.
