حکمت دیگر خلقت انسان، ابتلا و آزمایش است:
«الَّذِى خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً.(1)
اوست که مرگ و زندگى را آفرید تا شما را بیازماید که کدامتان بهترین کردار را دارید».
گفتنى است که آزمایش خداوند متعال به منظور آگاهى یافتن نیست؛ بلکه حکمت آن، شکوفا کردن استعدادهاى انسان است، چنان که از امام على علیه السلام روایت شده:
ألا إنَّ اللّهَ تَعالى قَد کَشَفَ الخَلقَ کَشفَةً، لا أنَّهُ جَهِلَ ما أخفَوهُ مِن مَصونِ أسرارِهِم وَ مَکنونِ ضَمائِرِهِم، وَ لکِن لِیَبلُوَهُم أیُّهُم أحسَنُ عَمَلاً، فَیَکونَ الثَّوابُ جَزاءً وَ العِقابُ بَواءً.(2)
بدانید که خداوند متعال، از آفریده ها کاملاً پرده برداشته است، نه این که از آنچه آنها پنهان کرده اند، از محفوظات رازهایشان و پنهان شده هاى درونشان، بى خبر باشد. آرى! براى این که آنها را بیازماید تا این که کدامشان بهترین کردار را دارند تا بدین وسیله ثواب، پاداش و عِقاب، کیفرش باشد.
شاید مقصود از آنچه در برخى احادیث آمده، همین معنا باشد، این که وقتى داوود علیه السلام از خداوند پرسید که: «پروردگارا! چرا آفریده ها را پدید آوردى؟»، چنین پاسخ آمد:
لِما هُم عَلَیهِ.(3)
براى آنچه آنان برآن ند (براى قابلیت هایى که دارند).
یعنى هدف آفرینش آنها، این است که استعدادهایى که شخصیت آنها بر اساس آن شکل گرفته، شکوفا گردد و به منصه ی ظهور رسد.
1) ملک: آیه ی 2.
2) نهج البلاغة: خطبه 144.
3) عوالی اللآلی: ج4 ص 117ح 185.
